Piet Kuiper zet bakkerij- en onderwijservaring in bij ontwikkelingsprojecten

PUM is een organisatie die vrijwilligers uit de bakkerijbranche uitzendt naar circa dertig ontwikkelingslanden. Daar stellen ze lokale ambitieuze ondernemers in staat om een structureel betere toekomst voor hun gemeenschap op te bouwen. Oud-bakker Piet Kuiper doet verslag van zijn reizen.

‘Meer dan dertig jaar heb ik samen met mijn vrouw met veel plezier een eigen bakkerij gerund, eerst in Leerdam, later in Herwijnen. We namen de zaak in Leerdam over van mijn ouders en voegden daar later een tweede vestiging in Herwijnen aan toe. Uiteindelijk besloten we ons volledig op Herwijnen te richten.

Een bijzondere periode was de samenwerking met Bakkerij De Jager uit Leerdam. Wij maakten al het grootbrood, zij het klein gebak. Een unieke constructie die voor beide partijen succesvol bleek. In 2005 verkochten we de bakkerij, waarna voor mij een heel nieuw hoofdstuk begon.

Vrij onverwacht belandde ik in het vakonderwijs. Op het Albeda College in Rotterdam verving ik eerst tijdelijk een docent, maar bleef uiteindelijk dertien jaar. Lesgeven aan gemotiveerde leerlingen bleek één van de mooiste kanten van het vak.

In 2020 ontmoette ik op een beurs Bert Steehouwer, die mij enthousiast maakte om mij aan te sluiten bij PUM Netherlands Senior Experts. Dat had ik eigenlijk vijftien jaar eerder moeten doen. Vanaf dat moment ben ik bij diverse projecten in het buitenland betrokken geweest: van de Filipijnen tot Gambia en Bangladesh. Steeds met hetzelfde doel, namelijk kennis overdragen, mensen opleiden en lokale bakkers helpen hun producten en processen te verbeteren.

Gambia: brood- en banketopleiding

In Gambia werkte ik samen met de PIA-school, een mbo-instelling waar onder andere opleidingen in hospitality, houtbewerking en techniek gegeven worden. Ons doel was om een complete brood- en banketopleiding op te zetten. Daarbij speelde de Stios (Stichting Internationale Ontwikkelingssamenwerking voor de Bakkerij) een belangrijke rol: zij zorgden, met steun van het Hans Blankert Fonds, voor de inrichting van de bakkerij. Alles, ovens, werkbanken en materialen, stond er tiptop bij, zodat we meteen praktijkgericht aan de slag konden.

Bij mijn eerste bezoek was ik er samen met Piet Sluimer (bekend van TNO en ook nauw betrokken bij Stios). Hij verzorgde toen een deel van de theorielessen, terwijl ik me vooral richtte op de praktijk. Die combinatie werkte goed en gaf de docenten meteen houvast. In de maanden daarna hebben we vier gemotiveerde docenten getraind, drie mannen en een vrouw, ieder met hun eigen specialiteit: theorie, brood of banket.

Ook collega Henk Bol (PUM) is later nog enkele keren in Gambia geweest, samen met Jan Bosch van Stios. Zij hebben daar aanvullende trainingen verzorgd, zodat de continuïteit en de opbouw van de opleiding steeds beter gewaarborgd werden.

Ondanks praktische uitdagingen, zoals de gebrekkige energievoorziening, zagen we mooie vooruitgang. Inmiddels is het lesprogramma klaar om officieel van start te gaan. Alleen de overheid moet nog de laatste toestemming geven. Voor mij een prachtig voorbeeld van hoe samenwerking, in dit geval tussen PUM, Stios en lokale partners, kennis kan omzetten in nieuwe kansen voor jongeren in Gambia.

Bangladesh: gezonder brood op tafel

Mijn laatste PUM-project bracht me naar Bangladesh, bij Food Edge, dat met Bread and Beyond zeventien eigen winkels runt. Daar viel me direct op dat brood erg zoet en vet was: veel suiker, boter en eieren, maar geen volkorenproducten. Volkorenmeel was zelfs niet aanwezig in de bakkerij.

Samen met het team heb ik recepten ontwikkeld waarin volkorenmeel een plek kreeg, en waarbij suiker, boter en eieren sterk zijn teruggebracht. Het resultaat? Een brood dat gezonder is, écht naar brood ruikt en bovendien goedkoper te produceren bleek te zijn. Het meest verkochte product, het melkbrood, kostte bijvoorbeeld bijna twee keer zoveel als mijn aangepaste witbrood. Voor het bedrijf én de klant dus een mooie meevaller.

Ook introduceerden we varianten van croissantdeeg en nieuwe banketproducten. In de winkels gaven we gratis proefpakketten mee met het nieuwe wit-, bruin- en meergranenbrood en vroegen om feedback. De reacties waren enthousiast. Voor Bangladesh betekende dit een flinke stap vooruit van een broodcultuur vol toevoegingen, naar een aanbod waar ook volkoren en gezondere keuzes hun plek krijgen.

De Bakkelder

Naast deze internationale projecten run ik samen met mijn zoon De Bakkelder. Daar geven we workshops waarin iedereen zelf brood leert bakken. Laagdrempelig, gezellig en altijd met vakmanschap als basis. Het is bijzonder om samen deze passie te delen en anderen het plezier van brood bakken te laten ervaren.

Als ik terugkijk, voel ik dankbaarheid: voor de jaren in onze bakkerij, het lesgeven in Nederland, de projecten in het buitenland én het plezier dat ik nu haal uit de workshops bij de Bakkelder. Voor mij draait het vak niet alleen om brood of gebak, maar vooral om kennis, delen en mensen verbinden.

Ook geïnteresseerd in dit werk? Neem contact op met allard.jacobs@pum.nl of kijk op www.pum.nl

Foto’s: PUM/Piet Kuiper